Zakir KAYA Aristo'nun Büyük İskender'e Nasihatları Ne Oldu...

 

Büyük İskender, ordusuyla beraber Anadolu'ya geçişinin ardından Asya'nın fethi yolunda pek çok yerleşimi ele geçirmiş ve fetihlerine yenilerini eklemek için doğuya doğru yoluna devam etmiştir.

Makedon ordusu, bazı yerleşimleri ele geçirirken ciddi anlamda zorlanmıştır. Buna örnek olarak İskender'in Lübnan'ın Akdeniz kıyısında yer alan bir liman kenti olan Tyros(Sur) kentini kuşatması gösterilebilir. Ancak bir yeri kuşatıp ele geçirdikten sonra oranın elde tutulması da fethi gerçekleştirenler için önemli bir konudur. İşte bu noktada İskender, akıl hocası olan ünlü filozof Aristotales'in tasviyelerine ihtiyaç duyar.

Büyük İskender, hocası Aristo'ya bir mektup yazar. Mektubunda:

"Zaptettiğim topraklardaki insanları tahakkümüm altında tutabilmek için neler yapmalıyım." diye üç soru sorar;

1- Ülkenın ileri gelen insanlarını sürgüne mi göndereyim ?
2- Ülkenın ileri gelen insanlarını hapse mi atayım ?
3- Ülkenın ileri gelen insanlarını kılıçtan mı geçireyim ?

Aristo sorulara sırasıyla şu cevapları verir:

1- Eğer onları sürgün edersen, sürgünde toplanıp sana karşı başkaldırırlar.
2- Onları hapsedersen, hapishaneler militan yuvası olur, kontrolden çıkar.
3- Onları kılıçtan geçirirsen, onlardan sonraki nesil intikam hırsıyla büyür ve senin tahtını sallar.

Ve çözüm olarak şu nasihatı verir.   

                                                                                                          ''İnsanların arasına nifak tohumları ekeceksin. Birbirleriyle savaştıklarında hakem olarak kendini kabul ettireceksin ama anlaşmaya giden bütün yolları tıkayacaksın."

Burada Aristo aslında eski bir Yunan atasözünü tarif etmiştir. Yani "Böl ve Yönet..." Günümüzde emperyalist devletlerin farklı coğrafyalardaki sömürge faaliyetleri için sıkça başvurdukları bu yöntemin kökleri aslında antik döneme kadar gitmektedir. Daha sonra Roma gibi pek çokları da bu politikayı uygulamışlardır.